Zoals inmiddels bekend is, heeft de Raad van State in zijn arrest van 12 december 2019 de vernietiging uitgesproken van artikel 4 van het KB van 9 oktober 2018 “tot wijziging van het koninklijk besluit van 16 juni 2016 houdende de elektronische communicatie overeenkomstig artikel 32ter van het Gerechtelijk Wetboek” en artikel 1 van het MB van 9 oktober 2018 “tot wijziging van het ministerieel besluit van 20 juni 2016 tot bepaling van de inwerkingstelling van het e-Box netwerk en het e-Deposit systeem, zoals bedoeld in artikel 10 van het koninklijk besluit van 16 juni 2016 houdende de elektronische communicatie overeenkomstig artikel 32ter van het Gerechtelijk Wetboek”. De integrale tekst van het arrest vindt u hier.
Alle implicaties van dit arrest zijn nog niet in kaart gebracht, maar de volgende punten lijken op grond van de huidige stand van de analyse van belang:
A. Elektronische neerlegging: toestand vóór het arrest
Bij toepassing van het KB van 9 oktober 2018 moest de neerlegging van gerechtelijke stukken gebeuren als volgt:
– voor advocaten: via DPA-Deposit, d.i. een gemeenschappelijk platform van OVB en OBFG, mits betaling van een kost per neerlegging.
– voor niet-advocaten: via een website van FOD Justitie (e-Deposit).
B. Het arrest van de Raad van State van 12 december 2019
De Raad van State vernietigt de verplichting voor de advocaten om via DPA-Deposit te werken, op grond van de overweging dat de Koning de door de wetgever gedelegeerde bevoegdheid heeft overschreden door “de toegang tot digitale communicatie met Justitie integraal onder het beheer van een informaticasysteem van de beroepsorganisaties te plaatsen”.
De Raad van State handhaaft de rechtsgevolgen van de vernietigde bepalingen tot 12 januari 2020. Tot die datum moeten advocaten dus blijven neerleggen via DPA-Deposit.
C. Gevolgen voor neerleggingen via DPA-Deposit
Er lijkt geen goede reden voorhanden om te vrezen dat de DPA-Deposit of het gebruik ervan onwettig zou zijn. In randnummer 19.3 oordeelt de Raad van State dat artikel 52, derde lid, van het Gerechtelijk Wetboek uitwijst “dat de wetgever het bestaan erkent van “het […] informaticasysteem verbonden met het informaticasysteem van Justitie en dat gebruikt wordt voor het stellen van de rechtshandeling”.” De Raad van State overweegt verder, in hetzelfde randnummer: “Als artikel 52, derde lid, Ger.W. iets leert, dan is het enkel dat de wetgever zich niet verzet tegen een facultatief gebruik van het DPA systeem: toelaten is echter niet opleggen.”
DPA-Deposit blijft tot nader order actief, zodat advocaten er ook na 12 januari 2020 nog gebruik kunnen van maken.
D. Overige consequenties en ontwikkelingen
Vooreerst heeft de FOD Justitie de gratis e-Deposit weer opengesteld voor advocaten (klik hier). Men mag dus aannemen dat advocaten dit platform vanaf 13 januari 2020 weer kunnen gebruiken.
Daarnaast kunnen er nieuwe reglementaire of zelfs wetgevende initiatieven volgen, al dan niet vanuit de FOD Justitie. Deze kunnen een invloed hebben op het gebruik van zowel DPA-Deposit als e-Deposit rechtstreeks.
De OVB, DPA of Diplad zullen nader communiceren in de komende weken, allicht begin 2020.
